Tradycyjny aparat ortodontyczny mocowany jest na zębach w celu korekty wad zgryzu. Niekiedy ten etap leczenia poprzedzony powinien być noszeniem innego narzędzia stomatologicznego - aparatu podniebiennego, czyli ekspandera. Ekspandery tworzą więcej miejsca w jamie ustnej dziecka poprzez stopniowe poszerzanie górnej szczęki. Chociaż może to brzmieć przerażająco, jest to efektywna, a zarazem mało uciążliwa dla pacjenta terapia. Wynika to z faktu, że górna szczęka rozwija się jako dwie oddzielne połówki, które nie łączą się całkowicie aż do okresu dojrzewania. Zanim to nastąpi, dwie kości można delikatnie oddzielić i ustabilizować przez kilka miesięcy.

Trzy sytuacje, które najczęściej wymagają ekspansji szczęki, to:

- zgryz krzyżowy - gdy górna szczęka dziecka jest zbyt wąska, aby prawidłowo dopasować się do dolnej szczęki, tylne górne zęby będą wgryzać się w dolne zęby zamiast na zewnątrz; można to skorygować, rozszerzając górną szczękę.

- stłoczenie - nawet zanim pojawią się wszystkie zęby stałe dziecka, możemy stwierdzić, kiedy nie będzie wystarczającej ilości miejsca, aby je pomieścić; poszerzenie górnej szczęki może stworzyć niezbędną przestrzeń bez konieczności ekstrakcji zębów.

Rozszerzanie górnej szczęki ma inne zalety: może poszerzyć uśmiech w estetyczny sposób, może ograniczyć liczbę zębów, które należy usunąć, aby uzyskać przestrzeń, a także poprawić oddychanie. Ponadto może skrócić ogólny czas leczenia ortodontycznego tradycyjnym aparatem.

Ekspander jest wykonany na indywidualny wymiar dla każdego pacjenta i pasuje do kilku górnych zębów w tylnej części jamy ustnej. Urządzenie ma dwie połówki, które są połączone w środku za pomocą śruby. Aby aktywować urządzenie, wystarczy codziennie przekręcić śrubę za pomocą specjalnego klucza. To indukuje napięcie na styku dwóch kości podniebienia, powodując ich stopniowe rozsuwanie się. Po osiągnięciu pożądanego rozszerzenia, pozostawimy urządzenie na kilka miesięcy, aby umożliwić powstanie nowej kości w szczelinie i ustabilizować rozszerzenie. Ekspandery są noszone łącznie przez 3-6 miesięcy. Kolejnym etapem leczenia jest zazwyczaj założenie stałego aparatu ortodontycznego.